Ovriokastro, Keratea
Ukupno vreme pod okupacijom policijskih jedinica (MAT):
128 dana i 9 sati (10. decembar 2010. 04:00 – 18. april 2011. 12:00)
Policija je privela ukupno 37 mladih
Beleške o otporu u Keratei
originalni tekst kerateaartres1stance
Uoči dešavanja
Ta hladna noć 11. decembra 2010. bila je poslednja noć u kojoj je Keratea spavala mirno i slobodno. Napolju je padao sneg, a termometar pokazivao minus. Za nekoliko sati svanulo bi subotnje jutro, a većina ljudi nije morala da ide na posao. Jedini koji u tim časovima sigurno nisu spavali nalazili su se u drvenoj pošti na brdu Ovriokastro, samo nekoliko kilometara izvan grada. Oni su imali samo jedan zadatak: da obaveste čitavu zajednicu u Keratei u slučaju vanrednog stanja; jedan specifičan rizik koji se sada nalazio odmah iza ugla i koji se približavao.
Prvi sati
Kazaljke su pokazivale 04:30 kada su zvona na svim crkvama počela da zvone. Ubrzo potom, oglasile su se sirene za početak rata. U isto vreme, opštinska vozila sa razglasom prolazila su kroz svako naselje pozivajući ljude na ulice. Unutar svake mračne kuće, palila su se svetla. Stanovnici Keratee nisu uhvaćeni na spavanju. Ovaj put nisu pitali ni za kim zvona zvone. Svi su znali kuda da potrče i zbog čega se podizala uzbuna. Na kraju krajeva, čekali su to godinama. Četvrt sata kasnije na mobilnim telefonima svih građana pojavila se ista poruka: “Policijske jedinice (MAT) su došle u Ovriokastro. Zemljaci, svi sada moramo krenuti ka Ovriokastru da spasimo naš grad. Deponija neće proći”. Nije proteklo mnogo vremena do prolivanja prve krvi u aveniji Lavrion. Od prvih časova izbile su ulične borbe stanovnika i policijskih snaga; borbe koje su (ponovo) inaugurisale “Auru” – oklopno vozilo sa vodenim topom. Nekoliko stavnovnika, uključujući i starije osobe, ozbiljno je povređeno.
Prvi dani
Istog trenutka podizale su se barikade, avenija Lavrion bila je zatvorena, kao i srednja škola u Keratei – nakon jednoglasne odluke učenika da se uzdrže od odlazaka na časove. Sa druge strane, više od 800 policajaca bilo je raštrkano u Ovriokastru, aveniji Lavrion, poljima i seoskim putevima, i blokiralostanovnicima pristup njihovim usevima i farmama. Borbe protiv policijskih jedinica su se nastavile svakodnevno. Od samog početka, na stotine stanovnika susednih opština pružalo je otpor na barikadama Keratee, uključujući i gradonačelnike i sveštenstvo. Mnogi stanovnici iz obližnjeg Lavriona su takođe blokirali deo avenije Lavrion podizanjem sopstvenih barikada u znak solidarnosti.
Prva nedelja
Svuda po Keratei su postavljene crne zastave i transparenti sa natpisom “Keratea je u ratu”. Radio stanica 102.00FM iz Ovriokastra počinje da emituje – piratska radio stanica koja podržava borbu. Oprema za radio stanicu je kupljena dve godine ranije prikupljanjem sredstava koje je organizovao “Koordinacioni komitet za borbu protiv deponije”. Prve reči puštene u etar bile su: “Stanovnici Keratee, grad Keratea i čitav region Lavreotiki su u ratu”. Opština poziva na vanrednu konferenciju za novinare sa temom “Keratea u ratu”.
U gradu su preduzeća i sve vrste stručnjaka ostavili po strani svoju ličnu korist i sve što su mogli da ponude slali na barikade. Picerije su slale pice, pekare slatkiše, apoteke lekove, dok su lekari besplatno pružali svoje usluge itd. Drugi su donosili stolice, kišobrane, alkoholna pića, kafu i čaj. Od prvog minuta, zalihe drva slale su se na barikade. To je bilo esencijalno tokom hladnih noći – tokom prve noći, temperatura je pala na pet stepeni ispod nule. Noćni sukobi su trajali tokom više časova iz dana u dan, a izgleda da je nekoliko stanovnika tražilo blagoslov od strane sveštenika pre odlaska u ulične borbe. Uskoro su počela i prva hapšenja; optuženi su, uključujući i maloletna lica, dovođeni u vezu sa nizom krivičnih dela. Kad god su privedeni izvođeni pred tužioca, na desetine stanovnika Keratee im je pružalo podršku neposrednim prisustvom na Evelpidon sudu u Atini. Policijske snage su, uvek opremljene vodenim topovima, u velikoj meri uporebljavale mnoge različite tipove suzavaca, a u nekim slučajevima policija je ispaljivala i plastične metke. Na atinskim zidovima pojavili su se prvi slogani “Keratea – Keratades 1:0”.* Na blokadi u gradu, uslovi života su polako počeli da se poboljšavaju. Uvedena je električna energija, u blizini su izgrađeni plastični kiosci, obezbeđena je apoteka, a nekoliko uličnih klupa je postavljeno na autoput dok su stanovnici i dalje donosili stolice, velike kišobrane za kišu, stolove, ozvučenja i hemijske toalete.
* Satirični slogan “Keratea – Keratades 1:0” predstavlja igru reči koje se odnose na mesto Kerateu, i sa druge strane državne šupčine gde reč ‘keratades’ (množina) znači “rogonje”
Prvi mesec – Božić i Nova godina
Stanovnici su okačili božične lopte i ukrase na mnoga stabla duž avenije Lavrion. Organizovane su akcije prikupljanja novca i lutrije čiji prihodi su išli za nastavak borbe, a na božićnim razglednicama opštine Keratea pisalo je: “Bez deponije u Ovriokastru”. Stanovnici i gradski horovi su policijskim jedinicama pevali božićne pesmice. Svi su spremni za militantno novogodišnje veče i doček Nove godine na barikadama. Kandidati za univerzitet koji su uspešno prošli panhelenske ispite zvanično su nagrađeni vani, na blokiranim ulicama. Prvi veliki protestni koncert održan je uz prisustvo mnogih dobro poznatih umetnika i hiljade ljudi. Takođe, na desetine stanovnika je simbolično blokiralo put koji vodi do međunarodnog aerodroma “Elefteros Venizelos” u Atini noseći transparente na engleskom jeziku. Neposredno pre Nove godine, Okružni sud u Lavrionu doneo je odluku u korist stanovnika Keratee, i kompaniji ugovarača privremeno zabranio da poduzima ma kakve radove oko deponije. Takođe, prema sudskoj presudi, stanovnici su “imali neposrednu pravnu korist da im se omogući pristup imanjima”. Iako je ova specifična odluka bila prosleđena glavnom oficiru policijskih jedinica, državne represivne snage su nastavile da sprečavaju stanovnike da dođu do svoje imovine.
Januar
Samo nekoliko dana nakon Nove godine, ulične borbe su se nastavile nesmanjenom žestinom. Još jednom, stanovnici su odbijeni nekoliko stotina metara dalje od barikada. Kada su se vratili, zatekli su svoje automobile koji su bili razlupani, kao i kartice za parkiranje koje je izdala saobraćajna policija Keratee. Tenzija se širila gradom, stotine ljudi je napadalo lokalnu policijsku stanicu i odeljenje saobraćajne policije. Molotovljevi kokteli su bacani čak i unutar tih zgrada dok je nekoliko službenih vozila prevrnuto. Bogojavljenje je 6. januara proslavljeno na barikadama. Nekoliko dana kasnije, “Aparto Kastro” (Neosvojiva tvrđava) izgrađena je od strane regionalnih grаditelja; to je bila velika straćara koju su stanovnici napravili od metala i drveta, a u kojoj su se održavale skupštine, diskusije i muzičke večeri. U međuvremenu, čelnici grčkog Ministarstva unutrašnjih poslova otputovali su u Brisel da informišu EU o tome kako su radovi u Keratei već otpočeli, u pokušaju da ne izgube finansijska sredstva od 16 miliona evra za završetak regionalnog planiranja. Ali dan ranije, delegacija opštine Keratea susrela se sa nadležnim komisijama EU kako bi im dokazala da radovi na izgradnji deponije nisu počeli. Konačno, pokret protiv putarina je udružio svoje snage sa stanovništvom Keratee, pa su zajednički podigli naplatne rampe na autoputevima odbijajući da plate putarine.
Februar i “crni utorak”
Crni utorak, 8. februar. Policijske jedinice su izvršile invaziju na sam grad Kerateu, koji se pretvorio u ognjenu zemlju. Takav borbeni odgovor stanovnika bio je izazvan racijama koje su panduri sprovodili po kućama u kojima su privodili rođake “sumnjivih” meštana. Prema izjavama stanovnika, policijske racije su bile sprovođene bez prisustva tužioca, a u jednoj od kuća u koju su panduri ušli silom, starija žena je od šoka doživela srčani udar nakon čega je prebačena u bolnicu. Još jednom, na stotine stanovnika se okupilo ispred policijske stanice i počeli su neredi. Policija prekomerno upotrebljava suzavac; policijske jedinice ispaljuju suzavac čak i na terase kuća, dok oni koji izlaze da protestvuju jer stariji građani i deca ne mogu da dišu bivaju pretučeni. Nekoliko je uhapšenih, u svakoj ulici gore logorske vatre, a neredi se nastavljaju sve do zore. Lokalne vlasti proglašavaju vanredno stanje u opštini zatvarajući škole, prodavnice, javne službe. Nakon crnog utorka, doktori u Keratei primećuju porast osipa na koži kod male dece. U to vreme jedna trudnica je imala pobačaj, a neki stanovnici Keratee smatraju da je to bila žrtva koja je umrla tokom borbi; fetus je poslat na toksikološku analizu kako bi se utvrdilo da li je smrt prouzrokovana policijskim hemikalijama. Incidenti tokom Crnog utorka su skrenuli pažnju na Kerateu, u desetinama stranih mas medija. Takođe, zvanični organ Zapatista u Evropi je izrazio podršku stanovnicima koji su pružali otpor, dok su solidarna okupljanja održana u Atini, Solunu, Veriji i Iraklionu na Kritu. Opština i koordinacioni komiteti protiv izgradnje deponije su prikupljali potpise za peticiju i formalno osudili, i kod UNESCO-a i Saveta Evrope, pokušaj grčke vlade da uništi arheološko nalazište Ovriokastro. Stanovništvo Lavriona je blokiralo uspon do drevnog Posejdonovog hrama u Sunionu gde su raširili transparent na engleskom jeziku: “Mi smo protiv izgradnje deponije na arheološkom nalazištu Ovriokastro”. Prve komandos operacije su započete istog dana: male grupe su izvodile iznenadne napade paleći vozila grčke policije i potom nestajale. Na masovnom mitingu štrajkača u Atini 23. februara, blok Keratee je toplo pozdravljen od strane drugih demonstranata koji su uzvikivali: “Vi ćete pobediti”.
Mart
Okružni sud Lavrion ponovo presuđuje u korist stanovnika, odbijajući zahtev za obustavu izvršenja koji je podnela grčka država. U međuvremenu, stanovnici počinju sa bojkotom i protestnim demonstracijama protiv filijala Eurobanke, pošto je ta banka stekla 40% udela u kapitalu kompanije izvođača projekta deponije. U isto vreme, nastavljaju se komandos napadi – svi rovokopači i buldožeri izvođača radova na Ovriokastru su spaljeni. Nekoliko nedelja kasnije, zapaljeni su čak i policijski autobusi. Prvi dan Velikog posta, Čisti ponedeljak, obeležava se na barikadama, a Eksarhija još jednom izražava svoju podršku prijateljskim fudbalskim mečom Asteras (‘Zvezda’) Eksarhija – Keravnos (‘Grom’) Keratea. Opštine Markopulo, Saronikos, Koropi i Pajanija održavaju zajedničko protestno okupljanje za Kerateu dok stanovništvo vrši pritisak na Gradsko veće za rešenje. Državni savet odlaže za 4. maj pretres o zahtevu Keratee, međutim jednu pismenu odluka iz 2007., kojom se odbacuju zahtevi stanovnika, vlada i nekoliko korporativnih medija predstavljaju kao poraz opštine. Solun prihvata Kerateu kao svoj festival dokumentarnog filma, dok stanovnici Kalivije bacaju jogurt na zamenika premijera Teodorosa Pangalosa jer ga smatraju planerom situacije koju toliko dugo osjećaju. Posle više od 100 dana otpora, grupa Grka koja živi u Briselu podiže transparent unutar Evropskog parlamenta uzvikujući: “2.5000 godina poslije i 20km od Maratonskog polja, moderni Grci i danas vode bitku. Stanovnici sela Keratea su ti koji vode bitku protiv nekih modernih varvara. Ti moderni varvari nisu iz Azije. Oni su iz Grčke.”
Keratea, 4. april 2011.: Duga vojna parada (video snimak koji su napravili stanovnici sa humorističkim plejbekom TV komentatora za vreme nacionalističke parade)
U ranim jutarnjim satima 14. aprila, ljudi su iskopali dva metra dubok rov preko avenije Lavron što je dovelo do trajne blokade saobraćaja. Nekoliko časova kasnije, izbila je nova gužva sa policijom koja je požurila na lice mesta. Pred Vaskrsšnju pauzu 18. aprila i nakon intervencije crkve, Ministarstvo za “zaštitu građana” je najavilo svoj plan da povuče sve policijske snage iz Ovriokastra i Keratee. Građevinska mašinerija je takođe povučena iz tog područja, a Ministarstvo životne sredine je najavilo početak pregovora sa opštinom. Tog dana, na barikadama Keratee se osećala pobeda (srodni video snimci > a, b, c).
Borba se nastavlja…